Salep ülkemizde yetişen endemik bitkilerden birisidir. Yetişticiliğinin zor olması ve salep yetiştiriciliğinin azalmasından dolayı üretimi çok azdır. Doğada yabani olarak yetişebilen birçok türü vardır. Ancak fiyatının çok yüksek olmasından ve bilinçsiz salep toplanmasından dolayı yabani türlerin nesli tükenmek üzeredir. Bu sebeple kontrollü salep üretimlerinin artması ve desteklenmesi çok önemlidir. Tabiki piyasada salep diye satılan ve içinde hakiki salep ile uzaktan yakından alakası olmayan ürünleri söylemeye bile gerek yok. Bu konularda sizleri hem bilgilendirici olalım, aynı zamanda doğru ve güvenilir salep ile sizleri buluşturmak istedik.
Salep kışın yetişen bir bitkidir. Aslında orkide çiçeğine çok benzer, aynı aileden gelen bir bitkidir. Eylül – Ekim aylarında ekim işlemi yapılır ve Nisan-Mayıs aylarında hasat edilir. Toprak altında yuvarlak biçimde meyvelerini verir. Patates gibi toprak altında bulunan salepler çıkarılır ve bir tanesi tohumluk olarak ayrılır. Diğerleri kurutulmak için işleme alınır.
Yaş Salep
Hakiki salepler fotoğraftaki gibi olmaktadır. Çiçeğe benzer ve meyveleri toprağın altında olur. Soğan gibi düşünebilirsiniz. Topraktan sökülür. Alt meyve kısımları yıkama ve kurutma işlemine alınır. Kurutma işlemi oldukça uzun bir işlemdir. Birkaç ay gibi sürmektedir.
Salep kurutma işlemi
Salepler Nisan – Mayıs aylarında el ile köklenir. Alınan salepler temizlenir ve kurutma işlemine geçilir. Salepler haşlanır ve güneşli bir alanda ıslaklığın geçmesi sağlanır. Yıkama ve haşlama işlemi bittikten sonra saleplerin kurutma işlemine geçilir. Alt ve üstten hava alacak biçimde olan kasalara salepler sıralanır. Üst üste gelmemesine dikkat edilir. Kurutma işlemi birkaç ay sürebilir. Güneşin ve havanın durumuna göre bu işlem uzayıp, kısalabilir.
Kurutulmuş Hakiki Salep
Birkaç ay gibi uzun bir süre alan kurutma işleminden sonra hakiki salepler fotoğraftaki şekle gelmektedir. Kurutma işleminden sonra salepler inanılmaz şekilde sert olmaktadır. Hatta çekiş, taş gibi aletler ile kırılmaz sertliğe bürünür.
Kurutma işlemlerinin sonunda saleplerin içilebilir hale dönüştürülmesi gerekir. Bunun için toz haline getirilmesi gerekir. Kurutulmuş hakiki salepleri öğütme makinesi ile toz haline getirmeniz gerekir. El ile ezerek toz haline getirilebilir ama çok zor bir işlemdir. Toz haline getirilen salepler içilebilir seviyeye gelir ve istenildiği zaman tüketilebilir.
Salep Nasıl Hazırlanır
Hakiki saleplerin hazırlanışı da çok önemlidir. Sizlere kendi uyguladığımız şekilde bir tarif vereceğiz. Siz bu oranları kendi damak tadınıza göre değiştirebilirsiniz.
- 1 litre süt
- 2,5 yemek kaşığı toz şeker
- 2 çay kaşığı hakiki salep
Hazırlanışı
Süt kaynatılmaya başlanır. Süt kaynarken şeker ve salep birbirine karıştırılır ve tam olarak karışması sağlanır. Süt kaynadıktan sonra altı kısılır ve salep-şeker karışımı yavaş yavaş süt içerisine eklenir. Ekleme yapılırken süt karıştırılmaya devam edilir. Karışım süte tamamen eklendikten sonra tekrar kaynatma işlemine geçilir. Yaklaşık 25 dakika civarında tekrar kaynatmanız gerekiyor. Kaynatma esnasında sürekli karıştırmanız gerekiyor. Bu şekilde doğal salebiniz hazırdır. Artık afiyetle tüketebilirsiniz.
Fincanlara koyduktan sonra üzerine tarçın atabilirsiniz. Bildiğiniz gibi salebin olmazsa olmazlarından birisi tarçındır. Üstüne fındık, fıstık parçaları atarak süsleme de yapabilirsiniz.
Kaç fincan salep olur
50gr hakiki salep üzerinden örnek verelim. 50gr doğal salepten ortalama 10 litre salep çıkmaktadır. 1 litre salepten 5 büyük fincan salep olur. Bu durumda 50gr ile ortalama 50 büyük fincan salep olacağını düşünebiliriz.
Salep ile dondurma nasıl yapılır
Geleneksel olarak dondurmalar salepten yapılırdı. Günümüzde maalesef birçok şeyin yozlaşması gibi, bu durumda endüstriyel hale dönüştü. Artık en kaliteli dondurma diye düşündüklerimizde bile hakiki salep kullanılmadığını görüyoruz. Ticari kaygılardan dolayı hakiki salepten uzaklaşıldı ve salep aromaları kullanılıyor. Bu sebeple hakiki salep ile dondurma üretimini evde yapabiliriz. Çocuklarımıza yaz, kış gerçek ve sağlıklı dondurma zevkini yaşatabiliriz.
Evde salep ile dondurma hazırlanışı
6gr salep ile 1kg dondurma elde edebilirsiniz.
- 1litre süt
- 1,5 su bardağı şeker. (Pancar şekeri veya eşdeğer doğal şeker bulmanızı öneriyoruz)
- 1 tatlı kaşığı toz hakiki salep
- 1 paket vanilya veya 1 çubuk vanilya. Doğal olması açısından çubuk vanilya kullanmanızı öneriyoruz.
1 litre sütü, 1 su bardağı şeker ile birlikte kaynatıyoruz. Süt kaynarken vanilya, şeker ve salebi karıştırıyoruz. Tam olarak birbirine girmesini sağlıyoruz. Süt kaynayınca karışımı yavaş yavaş ekliyoruz ve karıştırmaya devam ediyoruz. 25-30 dakika karıştırarak kaynatmaya devam ediyoruz. Sonrasında soğumaya bırakıyoruz. Soğuma esnasında ara sıra karıştırmanız gerekiyor.
Yeterince soğuduktan sonra buzdolabının dondurucu kısmına koyuyoruz. Her 1,5 – 2 saatte bir karışımı çıkararak karıştırınız. Karıştırma esnasında mikser kullanabilirsiniz.
Yaklaşık 6-7 saat sonunda dondurmanız hazır olacaktır. Uygun kaba alarak dondurucu kısmında saklamaya alabilirsiniz.
Hakiki salep ile ilgili bilgi almak veya güncel fiyatlarımıza ulaşmak için mağaza bölümünü ziyaret edebilirsiniz. Güncel ürünlerimizden haberdar olmak için @karaotorganik instagram sayfamızı takip edebilirsiniz.
KARAOT KÖYÜ GELENEKSEL ÜRÜNLERİ sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.